พิธีหมั้นอย่างเดียว คือ ประเพณีโบราณของไทยเรา ก่อนที่ฝ่ายชายและฝ่ายหญิงจะมีพิธีแต่งงานที่ถูกต้องตามประเพณีนั้นผู้หลักผู้ใหญ่ของทั้งสองฝ่ายมักจัดให้มีการหมั้นหมายหรือจัดพิธีมั่นขึ้นเพื่อให้หนุ่มสาวได้ลองศึกษาดูใจและเรียนรู้ซึ่งกันและกันรวมถึงการปรับตัวเข้าหากันด้วยการจัดพิธีหมั้นมีขั้นตอนอย่างไรบ้าง สวมแหวนหมั้นทำอย่างไรและสิ่งที่ต้องเตรียมเพื่อใช้ในพิธีมีอะไรบ้างมาดูกัน
พิธีหมั้นอย่างเดียวต้องเตรียมอะไรบ้าง
- พานขันหมากหมั้น ใช้ขันเงิน ขันทองจัดเรียงหมากพลูลงในขัน ใส่หมากดิบ 4 ลูกหรือ 8 ลูก ให้ฝานก้นออก ป้ายปูนแดงและจัดเรียงใบพลู ทั้งหมด 4 เรียงหรือ 8 เรียง ตัดก้านออกใช้ปูนแดงแต้มที่โคนใบพลูทุกใบ วางเรียงรอบ 1 พาน
- พานของหมั้นประกอบไปด้วยขันสินสอด เครื่องประดับที่มีค่ารองขันด้วยใบเงิน ใบหนาดหรือใบทอง มีข้าวเปลือก งาถั่วเขียว ใส่ในถุงผ้าแพรแยกกันจากนั้นคลุมขันด้วยผ้าแพรหรือผ้าลูกไม้ จัดเตรียมพานแหวนหมั้น 1 พานและพานบริวารขันหมากอาจเป็นขนมหรือผลไม้
- ข้าวตอกดอกไม้ นิยมใช้ดอกบานไม่รู้โรยหรือดอกรัก ซึ่งมีความหมายที่ดีหมายถึงการครองคู่ที่ยืนยาว
- ผ้าไหว้ผู้ใหญ่เพื่อมอบให้กับพ่อแม่ของฝ่ายหญิงรวมถึงญาติผู้หลักผู้ใหญ่ของฝ่ายหญิง
- ขนมมงคล 9 อย่างได้แก่ ทองเอก เสน่ห์จันทร์ เม็ดขนุน จ่ามงกุฎ ทองหยอด ทองหยิบ ทองฝอย ขนมถ้วยฟู ขนมชั้น
ขั้นตอนพิธีหมั้นและการสวมแหวน
- ขั้นตอนแรกคือการสู่ขอ ฝ่ายชายจะเดินทางไปที่บ้านของฝ่ายหญิงเพื่อทำพิธีหมั้นโดยนำขันหมากหมั้นไปด้วยแต่จะไม่ได้แห่ขันหมากเหมือนกับพิธีแต่งงาน
- พิธีขันหมากสู่ขอ เมื่อฝ่ายชายไปถึงจะมีผู้ใหญ่หรือญาติฝ่ายหญิงคอยต้อนรับโดยมีการเชิญขันหมากเข้าบ้านและวางขันหมากที่บริเวณทำพิธี
- เริ่มการหมั้นหมาย เมื่อถึงฤกษ์ที่กำหนด ผู้ทำพิธีจะกล่าวนำเข้าสู่พิธีหมั้น ผู้ทำพิธีจะเชิญฝ่ายหญิงมายังพิธีโดยว่าที่เจ้าสาวให้นั่งข้างซ้ายของว่าที่เจ้าบ่าว จากนั้นน้อมไหว้คุณพ่อแม่และญาติผู้ใหญ่หรือคนเฒ่าคนแก่ของฝ่ายชาย
- การรับหมั้น พ่อแม่และผู้หลักผู้ใหญ่ของทั้งสองฝ่ายโปรยวัตถุมงคลถั่ว งา ข้าวตอก ดอกไม้ลงไปบนของหมั้นพร้อมกับคำกล่าวที่เป็นสิริมงคล หลังจากนั้นผู้หลักผู้ใหญ่หรือคนเฒ่าคนแก่ของฝ่ายหญิงจะมอบแหวนหมั้นให้ฝ่ายชายเพื่อสวมนิ้วของฝ่ายหญิง
- การสวมแหวนหมั้นนั้นจะต้องรอฤกษ์ เมื่อได้เวลาแล้วฝ่ายชายสวมแหวนหมั้นให้กับฝ่ายหญิง หากมีกำไรข้อมือหรือเครื่องประดับอื่นไ ที่มีค่าสวมใส่ให้กับว่าที่เจ้าสาวได้เลย
- แหวนหมั้นคือตัวแทนของการหมั้นหมายหลังจากสวมแหวนหมั้นแล้วฝ่ายหญิงจะกราบลงไปที่ตักหรือไหว้ที่ไหล่ของฝ่ายชายจากนั้นทั้งสองจึงไปกราบคุณพ่อคุณแม่แล้วคนเฒ่าคนแก่ของทั้งสองฝ่าย โดยให้กราบมือตั้งครั้งเดียวเป็นอันเสร็จสิ้นพิธีหมั้นที่ถูกต้องตามประเพณีไทย
การจัดพิธีหมั้นอย่างเดียว การสวมแหวนและสิ่งที่จำเป็นต้องเตรียมเพื่อใช้ในพิธีมีอะไรบ้าง หวังว่าทั้งหมดนี้จะเป็นแนวทางให้กับคู่รักที่กำลังวางแผนจัดพิธีหมั้นได้ พิธีหมั้นอย่างเดียวเป็นประเพณีไทยที่สืบต่อกันมายาวนาน เพื่อให้หนุ่มสาวได้ลองศึกษาดูใจได้ลองใช้ชีวิตร่วมกันและปรับตัวเข้าหากัน ถือเป็นการเปิดโอกาสให้ทั้งคู่ได้เรียนรู้ซึ่งกันและกัน ซึ่งเป็นหัวใจหลักของการมีชีวิตคู่ที่ยืนยาว